ฉันทลักษณ์

ฉันทลักษณ์กาพย์ยานี ๑๑

กาพย์ยานี ๑๑ นี้ บทหนึ่งมี ๒ บาท เรียกว่า บาทเอก และบาทโท บาทหนึ่งมี ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๕ คำ วรรคหลังมี ๖ คำ รวมเป็น ๑๑ คำ ในบาทเดียวกัน

สัมผัสระหว่างวรรค มีสัมผัส 2 คู่ คือ

คำสุดท้ายของวรรคที่หนึ่ง สัมผัสกับ คำที่สาม ของวรรคสอง

คำสุดท้ายของวรรคที่สอง สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สาม

สัมผัสระหว่างบท มี 1 คู่ คือ

คำสุดท้ายของแต่ละบท สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สองของบทถัดไป

         ตัวอย่างฉันทลักษณ์

หลังจากที่เราเรียนเรื่องฉันทลักษณ์กันแล้ว ต่อไปเรามารู้จักวิธี

การแต่งกาพย์ยานี ๑๑ จากคลิปวีดีโอข้างล่างกันเลยค่ะ ^^

หลักการอ่านกาพย์ยานี ๑๑

หลักการอ่านกาพย์ยานี ๑๑

      การอ่านกาพย์ยานี  ๑๑  มีการเว้นวรรคตอนในการอ่านคือ วรรคหน้าอ่าน  ๒/๓  และวรรคหลังอ่าน  ๓/๓ เช่น

วิชาเหมือนสินค้า

           วิชา/เหมือนสินค้า      อันมีค่า/อยู่เมืองไกล

                    ต้องยาก/ลำบากไป            จึงจะได้/สินค้ามา

                    จงตั้ง/เอากายเจ้า              เป็นสำเภา/อันโสภา

                    ความเพียร/เป็นโยธา          แขนซ้ายขวา/เป็นเสาใบ

                    นิ้วเป็น/สายระยาง             สองเท้าต่าง/สมอใหญ่
                    ปากเป็น/นายงานไป           อัชฌาสัย/เป็นเสบียง
                    สติ/เป็นหางเสือ                 ถือท้ายเรือ/ไว้ให้เที่ยง
                    ถือไว้/อย่าให้เอียง               ตัดแล่นเลี่ยง/ข้ามคงคา

                    ปัญญา/เป็นกล้องแก้ว          ส่องดูแถว/แนวหินผา

                    เจ้าจง/เอาหูตา                   เป็นล้าต้า/ฟังดูลม

                    ขี้เกียจ/คือปลาร้าย              จะทำลาย/ให้เรือจม

                    เอาใจ/เป็นปืนคม                ยิงระดม/ให้จมไป

                    จึงจะได้/สินค้ามา                คือวิชา/อันพิศมัย

                    จงหมั่น/มั่นหมายใจ             อย่าได้คร้าน/การวิชาฯ

ฟังบทอาขยานวิชาเหมือนสินค้า

หลักการจำกาพย์ยานี ๑๑

กาพย์ยานี ๑๑

กาพย์ยานีสิบเอ็ด

สูตรสำเร็จจำให้ดี

ว่าหนึ่งบทนั้นมี

     สองบาทเน้นให้เห็นกัน

หนึ่งบทมีสองวรรค

ต้องตระหนักหลักสำคัญ

ส่วนว่าวรรคหน้านั้น

มีห้าคำที่นำมา

วรรคหลังมีหกคำ

ต้องเน้นย้ำตามตำรา

     สัมผัสพึงศึกษา     
ท้ายวรรคหน้าจงส่งไป
สัมผัสกับวรรคสอง
ตามทำนองนิยมใช้
หนึ่งสองสามเลือกไป
โบราณไม่บังคับมี

   คำท้ายวรรคที่สอง  

 ตามครรลองดูให้ดี
     สัมผัสลงตรงที่    

                            ท้ายวรรคสามงดงามตา

คำท้ายวรรคสามนี้ 
อาจจะมีสัมผัสมา
         วรรคสี่ดีนักหนา       
แต่ว่าไม่บังคับจริง

                                   มีไว้ก็ไพเราะ

                                 ดูให้เหมาะจะดียิ่ง

                                   แต่งได้ทั้งชายหญิง

                                     ง่ายทุกสิ่งกาพย์ยานี

เพื่อความเข้าใจเรื่องกาพย์ยานี ๑๑ มากยิ่งขึ้น
เชิญรับชมวีดีโอด้านล่างค่ะ

แนะนำตัว

สวัสดีค่ะ

     ข้อมูลที่น่าสนใจ



          ชื่อ-สกุล นางสาวปิยศรี  ดับโศรก       
          ชื่อเล่น แป้ง
                 เกิดวันที่ ๖ เมษายน ๒๕๓๘
                 ปัจจุบันกำลังศึกษา สาขาภาษาไทย คณะครุศาสตร์ 
              มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม